„Rzucanie palenia jest najprostszą rzeczą na świecie. Wiem, bo robiłam to tysiąc razy.”
Mark Twain
Abstynencja jest jednym z elementów procesu zdrowienia. Uzyskana zmiana – abstynencja, zwłaszcza w pierwszym etapie leczenia (Beck, Newman, Liese), jest podatna na „wpadkę” lub nawrót. „Po każdym epizodzie stabilizacji lub rehabilitacji, większość osób ponownie sięgnie po substancję.” (Miller, Forcehimes, Zweben, 2014)
Profilaktyka nawrotów ma na celu min. rozpoznanie ryzykownych sytuacji – indywidualnych czynników wyzwalających, rozpoznanie indywidualnego wzorca działania mechanizmów uzależnienia i przejawów tych mechanizmów w codziennym życiu, włącznie z tendencją do zaprzestania abstynencji, zmianę stylu życia, wzrost kompetencji w zakresie radzenia sobie.
Przykładowe definicje:
„Za tak zwaną wpadkę uważamy pierwszą konsumpcję środka psychoaktywnego po okresie zamierzonej abstynencji. Przez pojęcie „nawrót” rozumiemy natomiast pełny powrót do nieprzystosowawczych zachowań, pierwotnie związanych z używaniem narkotyków.” (Beck, Newman, Liese, 2007)
„W roku 1985 Marlatt i Gordon opublikowali przełomowy artykuł dotyczący zapobiegania nawrotom picia (relapse prevention), którego celem było wyjaśnienie okoliczności pojawienia się wpadek i tego, w jaki sposób wpadki prowadzą do pełnoobjawowych nawrotów (…) Wpadka jest definiowana jako pierwsze po okresie abstynencji sięgnięcie po substancję. Natomiast nawrót jest definiowany jako powrót do problemowego używania substancji po okresie poprawy. Niezależnie od tego, jak zdefiniuje się nawrót, faktem jest, że jest to zjawisko powszechnie występujące po wszystkich prawie programach terapeutycznych.” (Miller, 2013)
„Nawrót jest wynikiem ponownego uaktywnienia psychologicznych mechanizmów uzależnienia i objawia się przede wszystkim zmianami w funkcjonowaniu psychologicznym. Zmiany te kierują osobę uzależnioną w kierunku picia, jednak nie zawsze muszą ją do picia doprowadzić. Tak rozumiany nawrót jest procesem, często rozciągniętym w czasie na całe tygodnie.” (Mellibruda, Sobolewska-Mellibruda, 2006)
Bibliografia:
Beck A. T., Wright F. D., Newman C.F., Liese B.S, (2007). Terapia poznawcza uzależnień. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Miller, P.M. (2013). Terapia uzależnień. Metody oparte na dowodach naukowych. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego
Miller, W. R., Forcehimes, A. A., Zweben, A. (2014). Terapia uzależnień, Podręcznik dla profesjonalistów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Mellibruda. J., Sobolewska-Mellibruda. Z. (2006). Integracyjna psychoterapia uzależnień. Teoria i praktyka. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia