Ocean możliwości

Nowa Terapia

Schwartz Barry w książce  „Paradoks wyboru. Dlaczego więcej oznacza mniej.”, wskazuje na wielowymiarowe, negatywne konsekwencje nadmiernego dostępu do możliwości. Wraz z postępem cywilizacyjnym, wzrasta przywilej posiadania wielu „opcji”. Korzystanie z oceanu możliwości może jednak słono kosztować.

 

Wzrost różnorodności wyboru ma trzy powiązane ze sobą, negatywne skutki:

  1. Oznacza, że decyzje wymagają większego wysiłku.
  2. Sprawia, że błędy stają się bardziej prawdopodobne.
  3. Powoduje, że psychologiczne następstwa tych błędów są poważniejsze.
Autor „Paradoksu wyboru” formułuje kilka zasad, które mogą ułatwić życie w gąszczu opcji, możliwości i kolejnych przemijających trendów.
1. Ogranicz możliwości

„ Aby poradzić sobie z problemem nadmiernego wyboru, musimy zdecydować, w jakich dziedzinach życia, wybór naprawdę się liczy, i poświęcić im czas i zainwestować energię, pozwalając sobie na rezygnację z wielu innych okazji. Przez ograniczenie możliwości będziemy mogli wybierać mniej, a czuć się lepiej.”[1]

2. Bądź osobą wybierającą

„ To właśnie osoby wybierające tworzą nowe możliwości dla siebie i dla innych. Ale kiedy stoimy przed przytłaczającym wyborem, jesteśmy zmuszeni stać się „zbierającymi”, czyli relatywnie biernymi selekcjonerami tego, co jest dostępne. Bycie osobą wybierającą jest lepsze, aby mieć czas i bardziej wybierać, a mniej zbierać, musimy polegać na naszych zwyczajach, obyczajach, normach i zasadach, aby zautomatyzować niektóre decyzje.”[2]

3. Akceptuj, to co jest „dość dobre” – poznaj siebie i to, na czym nam zależy

„Nauczenie się akceptowania, tego co jest „dość dobre” ułatwi podejmowanie decyzji i zwiększy zadowolenie. Chociaż satysfakcjonaliści mogą wypadać o wiele gorzej niż maksymaliści według pewnych obiektywnych standardów, dzięki zadowalaniu się tym, co „dość dobre”, nawet kiedy to, co „najlepsze” jest tuż za rogiem, będą się zazwyczaj czuć lepiej wobec podejmowanych przez nich decyzji.”[3]

4. Myśl mniej o atrakcyjnych opcjach, których nie wybrałeś

„ Im więcej myślimy o kosztach alternatywnych, tym mniej będziemy mieć satysfakcji ze wszystkiego, co wybierzemy. Dlatego też powinniśmy się wysilić i ograniczyć myślenie o atrakcyjnych cechach opcji, z których rezygnujemy.” [4]

5. Staraj się podejmować nieodwracalne decyzje

„Kiedy zmieniamy zdanie o decyzjach, jesteśmy z nich mniej zadowoleni. Kiedy decyzja jest ostateczna, włączają się różne procesy psychologiczne, które poprawiają nasze odczucia o wyborze, jakiego dokonaliśmy, w porównaniu z alternatywą.”[5]

6. Praktykuj wdzięczność

„Możemy w bardzo dużym stopniu poprawić nasze subiektywne doświadczenie przez świadome dążenie do tego, by być częściej wdzięcznym za to, co jest dobre w wyborze czy doświadczeniu, i być mniej zawiedzionym tym, co jest w nim złe.” [6]

7. Żałuj mniej

„Podczas gdy żal jest właściwy i pouczający, to jeśli staje się tak wyraźny, że zatruwa decyzję albo nawet jej zapobiega, powinnyśmy podjąć wysiłek, by go zminimalizować”[7]

8. Postaraj się przystosować

„Nie tylko przystosowujemy się do danego doświadczenia w taki sposób, że z czasem odczuwamy je jako  mniej dobre, ale możemy także przystosować się  do odpowiedniego poziomu dobrych odczuć  w taki sposób, że doświadczenie to przestanie być odczuwane jako dość dobre.”[8]

9. Nie oczekuj zbyt wiele

„Na naszą ocenę doświadczenia znaczny wpływ ma to, jak ono wypada w porównaniu z naszymi oczekiwaniami. Najprostszą więc drogą do podwyższenia satysfakcji z wyników decyzji jest usunięcie z nich nadmiernie wysokich oczekiwań.”[9]

10. Nie porównuj się z innymi

„Skupmy się na tym, co czyni nas szczęśliwymi, i na tym co nadaje znaczenie naszemu życiu.”[10]

11. Pokochaj ograniczenia

„Wraz ze wzrostem wyborów, przed którymi stoimy, wolność wyboru w końcu staje się tyranią wyboru. Rutynowe decyzje zabierają tyle czasu i uwagi, że przetrwanie dnia staje się trudne. W takich okolicznościach powinnyśmy nauczyć się patrzeć na ograniczenia możliwości, przed którymi stoimy, jako na wyzwalające, a nie ograniczające.”[11]

 

Na podstawie: Schwartz Barry, „Paradoks wyboru. Dlaczego więcej oznacza mnNowa Terapiaiej.” ,PWN, Warszawa 2015

Opracowała: Natalia Magreta-Łupińska

[1] Schwartz Barry, „Paradoks wyboru. Dlaczego więcej oznacza mniej.” : str. 254 ,PWN, Warszawa 2015

[2] Ibidem, str. 256

[3]Ibidem, str. 257

[4] Ibidem, str. 259

[5] Ibidem, str. 261

[6] Ibidem, str. 262

[7] Ibidem, str.264

[8] Ibidem, str. 265

[9] Ibidem, str. 266

[10] Ibidem, str. 268

[11] Ibidem, str. 268